صفحه اصلی / اقتصاد کلان / حذف یارانه نقدی یا پنهان؛ مساله این است

حذف یارانه نقدی یا پنهان؛ مساله این است

دانستنی آنلاین/فرهاد اسماعیلی: از شهریور امسال که یارانه ۲۰۰ هزار خانوار ایرانی قطع شد، حاشیه های بسیاری را ایجاد کرد از اینکه مردم اعتراض به دلایل حذف یارانه داشتند تا نمایندگان مجلس به شیوه حذف انتقاد داشتند.

به گزارش پایگاه خبری دانستنی آنلاین، ستاد اجرایی ماده ۶ آیین نامه اجرایی تبصره ۱۴ قانون بودجه ۹۸، مرجع حذف یارانه افراد پردرآمد است که پس از حذف شهریور، نسبت به اعلام مهمترین شاخص های حذف خانوارها از دریافت یارانه نقدی اقدام کرد.

بر اساس اعلام ستاد اجرایی ماده ۶ آیین نامه اجرایی تبصره ۱۴ قانون بودجه ۹۸، شاخص‌های بسیاری برای حذف خانوار از دریافت یارانه نقدی در نظر گرفته شده است اما می توان از تعداد و ارزش خودروی اعضای خانوار، تعداد و ارزش املاک خانوار، تعداد سفرهای خارجی اعضای خانوار، شغل اعضای خانوار(پزشکان، مدیران دولتی، وکلا، هیات علمی، کارفرمای حقیقی یا حقوقی، صاحبان صرافی، اصناف، فعالان کسب و کار و …), مجموع حقوق و دستمزد اعضای خانوار، تعداد اعضای خانوار و استان یا منطقه محل زندگی خانوار بر مبنای مالکیت یا اجاره، به عنوان مهمترین این شاخص ها نام برد.

این ستاد بیان کرده است که شاخص‌های اعلام شده برای تمامی خانوارهای ایرانی به دقت بررسی شده است و رتبه بندی آن انجام شده است. همچنین بیان کرده است که بر اساس این رتبه بندی، هر ماه تعدادی از خانوارهای پردرآمد حذف می شوند تا به حذف تمامی سه دهک بالا بیانجامد.

حسین میرزایی، سخنگوی ستاد اجرایی تبصره ۱۴ بودجه ۹۸ نیز در این باره گفت: اگر متوسط مبلغ هزینه کرد در چهارماهه اول سال ۹۸ برای خانوارهای تک نفره کمتر از ۴ میلیون تومان، دونفره کمتر از ۵ میلیون تومان، سه نفره کمتر از ۶ میلیون و ۵۰۰ تومان، چهارنفره کمتر از ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و برای خانوارهای ۵ نفره تا ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان باشد یارانه نقدی آن خانوار و یارانه قطع شده مرحله شهریور نیز پرداخت می شود، برای خانوارهای ۶ نفره و بالاتر نیز به ازای هر نفر تا ۵۰۰ هزار تومان به سقف خرید خانوار ۵ نفره اضافه می شود.

 حذف یارانه نقدی یا یارانه پنهان؟

فرآیند اعتراض به حذف یارانه

بانک اطلاعات رفاه ایرانیان تلاش کرده است با دقت کافی دهک بندی درآمدی را انجام دهد، با این‌حال خانوارهای معترضی که به عنوان کاندیدای حذف شناسایی شده‌اند، فرصت اعتراض به نتیجه اعلام شده دارند؛ در فرایند رسیدگی به اعتراض، تراکنش‌ها و دیگر اطلاعات بانکی خانوار بررسی می‌شود.

سخنگوی ستاد اجرایی تبصره ۱۴ بودجه ۹۸ در این باره بیان کرد: خانوارهایی که در مرحله اول، پیامک یارانه را دریافت کردند اما اعتراض دارند می‌توانند با در دست داشتن مدرک شناسایی معتبر شامل کارت ملی، شناسنامه، گواهینامه و یا گذرنامه به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنند و با نشان دادن پیامک احراز هویت شوند.

وی ادامه داد: آنها با دادن اجازه کتبی، به ستاد اجرایی این اجازه را می‌دهند اطلاعات حساب‌های بانکی و تراکنش‌های خرید آنها را بررسی کند؛ پس از دادن اجازه نامه، کد رهگیری به شماره اعلامی سرپرست خانوار ارسال می‌شود و افراد می‌توانند با مراجعه به سامانه yaraneh10.mcls.gov.ir شماره ملی و کد رهگیری دریافتی را وارد کرده و تراکنش‌های بانکی خانوار خود را مشاهده کنند.

میرزایی با اشاره به متوسط هزینه کرد خانوارها که در بالا ذکر شد، گفت: اگر مجموع تراکنش‌های خرید خانوارها بالاتر از میزان اعلامی باشد، اعتراض آنها پذیرفته نیست.

سخنگوی ستاد اجرایی تبصره ۱۴ بودجه ۹۸ افزود: این مبالغ شامل مجموع تراکنش‌های خرید اعضای خانوار از طریق دستگاه‌های کارت خوان و درگاه‌های پرداخت اینترنتی است و مبالغ کارت به کارت و یا برداشت نقدی جزو تراکنش‌های خرید خانوار به حساب نمی‌آید.

میرزایی اضافه کرد: با توجه به افزایش قابل توجه اجاره بها، اجاره بها به عنوان هزینه خانوار و تراکنش خرید در نظر گرفته نشده است اما اجاره بهای منازل مسکونی لوکس که بیشتر در مناطق بالاشهر قرار دارد جزو هزینه کرد خانوار و تراکنش خرید محسوب می‌شود.

کابینه دولت و حذف یارانه‌ها

چندی پیش محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حاشیه جلسه هیأت دولت گفته بود که سقف درآمدی معینی برای حذف یارانه وجود ندارد و نشان تمکن در سه دهک بالا میزان مصرف خانوار‌ها است و آن دسته از خانواده‌هایی که میزان مصرفشان از حد معین بالاتر است، مشمول حذف یارانه می‌شوند.

همچنین علی ربیعی، سخنگوی دولت درباره مبنای شناسایی و حذف گروه‌های پردرآمد تأکید کرد: خانوار‌های ایرانی بر اساس تمامی اطلاعات ثبتی مانند مسافرت‌های خارجی، خودرو‌هایی که فرد دارد، نوع شغل، کارفرما بودن و تعداد پرسنل، معاملات انجام شده، دارایی‌های مختلف و کلیه اطلاعاتی که روی کد ملی فرد ثبت شده دهک‌بندی شده‌اند.

مجلس: مخالف حذف فله ای هستیم

از سوی دیگر هادی قوامی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به تصمیم دولت درباره حذف چند دهک از یارانه‌بگیران گفت: مطالعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای حذف یک میلیون و ۴۰۰ هزار خانوار از دریافت یارانه بسیار ضعیف است، چون در پی این تصمیم ۵۰ هزار از خانوار‌های زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) حذف می شوند.
قوامی با تأکید بر اینکه مطالعه وزارت کار در این رابطه باید اصلاح شود، چون چالش‌هایی را به دنبال دارد، افزود: دولت باید ثروت افراد را از میزان درآمدشان مجزا کرده و با راستی‌آزمایی اقدام به قطع یارانه‌ها کند. به عنوان مثال گاهی فردی حقوق پایین، اما املاک متعددی دارد و در مقابل ممکن است فردی دیگر با حقوقی نسبتا بالا حتی صاحب یک آپارتمان کوچک نیز نباشد.

به گفته قوامی مجلس با حذف فله‌ای یارانه یارانه‌بگیران مخالف است و بر اساس قانون باید یارانه دهک‌های بالای جامعه با شرایط اقتصادی مساعد، حذف شود.

رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی و نظارت بر اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی مجلس نیز با انتقاد از حذف یارانه قشر ضعیف و متوسط جامعه، گفت: دولت مکانیزم و بانک اطلاعاتی ضعیفی برای حذف یارانه دهک‌های پردرآمد جامعه داشته و به جای این دهک‌ها در روز‌های اخیر، یارانه قشرهای ضعیف را که حتی باید یارانه آن‌ها اضافه شود، قطع کرده است.

اعتراض به حذف یارانه نقدی

همان طور که این دو نماینده مجلس پیش بینی کرده بودند، به علت نبود بانک اطلاعاتی مناسب و کار مطالعاتی ضعیف برای حذف یارانه بگیران، یارانه برخی افراد حاضر در دهک‌های پایین جامعه حذف و همین موضوع موجی از اعتراضات را به وجود آورد. به عنوان نمونه شماری از مردم شهرستان بجنورد که بیشتر آنان ساکن روستا بودند در اعتراض به حذف یارانه نقدی مقابل ساختمان فرمانداری تجمع کرده بودند.

حذف کارشناسی یارانه ها
رحیم زارع سخنگوی کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی گفت: دولت باید به جای قطع یارانه پرداختی به مردم بخش یارانه‌های پنهان را ساماندهی کند.
این حرف زارع زمانی ثابت می شود که جدول توزیع یارانه پنهان مستقیم خانوار در دهک ها را بررسی کنیم.
حذف یارانه نقدی یا یارانه پنهان؟
در این جدول مشخص است که یارانه های پنهان بیشتر به نفع خانوارهای پردرآمد است. در این جدول از ۱۲۳ هزار میلیارد تومان یارانه بنزین، ۱۱٫۵ هزار میلیارد تومان سهم سه دهک کم درآمد و ۶۶٫۸ هزار میلیارد تومان سهم سه دهک پردرآمد است.
همچنین در این جدول، کالا‌های اساسی که باید دهک های کم درآمد از آن بهره مند شوند، سهم سه دهک بالا تقریبا ۳ برابر سه دهک پایین است. به این معنا که سهم سه دهک پایین از یارانه پنهان کالاهای اساسی ۶٫۵ هزار میلیارد است در حالیکه سهم سه دهک بالا ۱۸ هزار میلیارد تومان است.
متوسط سهم هر خانوار دهک اول از یارانه‌های پنهان ۳٫۲ میلیون تومان در سال است در حالیکه دهک دهم ۱۸٫۱ میلیون تومان بیش از خانوار دهک اول متوسط یارانه دارد که یارانه پنهان آن ۲۱٫۳ میلیون تومان است.
این جدول نشان می دهد که دولت برای اینکه بتواند هدفمندی یارانه ها را دنبال کند باید سراغ یارانه پنهان برود و به این صورت چند برابر صرفه جویی که از طریق یارانه نقدی عاید دولت می شود، درآمد خواهد داشت. البته که این موضوع بسیار سختتر و پیچیده تر از حذف یارانه نقدی است. از نظر کارشناسان اقتصادی و حتی نمایندگان مجلس هم، این کار منطقی‌تر و درستتر است.
حال باید منتظر بود و دید که دولت قرار است همین حذف یارانه نقدی که قطره چکانی برای دولت صرفه جویی دارد را اجرایی می‌کند که درصد خطای بسیار بالایی هم دارد یا اینکه به سراغ حذف یارانه پنهان می‌رود که برای اقتصاد دولت بسیار کاربردی‌تر است.

این مطالب را نیز ببینید!

انقلاب اسلامی ایران چگونه به پیروزی رسید؟

از سال ۴۲ تا ۵۷، اجتماعات بسیاری توسط رژیم پهلوی به خاک و خون کشیده …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.