Originally posted 2016-02-10 16:45:45.
یکی از مراحل مهم در ساختمان سازی که از حیث استحکام سازه ها و زمان بری در اجرای نقشه و ساختمان مؤثر است گودبرداری است. از آنجا که این بخش از پروژه عمرانی ارتباط مهمی با تأسیسات و کانال های آب و فاضلاب و کابل های برق و…دارد و همچنین ممکن است موجب ایجاد مشکلاتی برای همسایگان در ریزش دیوارها وتخریب ساختمانشان شود، توجه به نکات زیر ضروری می نماید:
عملیات گودبرداری و حفاری
* قبل ازاینکه عملیاتگودبرداری و حفاری شروع شود، انجام اقدامات زیر ضروری است.
الف – زمین مورد نظر از لحاظ استحکام دقیقاً مورد بررسی قرار گیرد.
ب – موقعیت تأسیسات زیرزمینی از قبیل کانالهای فاضلاب، لوله کشی آب، گاز، کابلهای برق، تلفن و … که ممکن است در حین انجام عملیات گودبرداری موجب بروز خطر و حادثه گردند و یا خود دچار خسارت شوند، باید مورد شناسایی قرار گرفته ، در صورت لزوم نسبت به تغییر مسیر دائم یا موقت و یا قطع جریان آن ها اقدام گردد.
ج – در صورتی که تغییر مسیر یا قطع جریان تأسیسات مندرج در بند ب امکانپذیر نباشد باید به طرق مقتضی از قبیل نگهداشتن به طور معلق و یا محصور کردن و …، نسبت به حفاظت آنها اقدام شود.
د – موانعی از قبیل درخت، تخته سنگ و … ، از زمین مورد نظر خارج گردند.
هـ – در صورتی که عملیات گودبرداری و حفاری احتمال خطری برای پایداری دیوارها و ساختمانهای مجاور در برداشته باشد، باید از طریق نصب شمع، سپر و مهارهای مناسب و رعایت فاصله مناسب و ایمن گودبرداری و در صورت لزوم با اجرای سازههای نگهبان قبل از شروع عملیات، ایمنی و پایداری آن ها تأمین گردد.
بخش دوم – اصول کلی گودبرداری و حفاری
* اگر در مجاورت محل گودبرداری و حفاری، کارگرانی مشغول به کار دیگری باشند، باید اقدامات احتیاطی برای ایمنی آنان به عمل آید.
* دیوارههای هر گودبرداری که عمق آن بیش از ۱۲۰ سانتیمتر بوده و احتمال خطر ریزش وجود داشته باشد، باید به وسیله نصب شمع، سپر و مهارهای محکم و مناسب حفاظت گردد، مگر آن که دیوارهها دارای شیب مناسب (کمتر از زاویه پایدار شیب خاکریزی) باشند.
* در مواردی که عملیات گودبرداری و حفاری در مجاورت خطوط راه آهن، بزرگراهها و یا مراکز و تأسیساتی که تولید ارتعاش مینماید، انجام شود، باید تدابیر احتیاطی از قبیل نصب شمع، سپر و مهارهای مناسب برای جلوگیری از خطر ریزش اتخاذ گردد.
* مصالح حاصل از گودبرداری و حفاری نباید به فاصله کمتر از نیم متر از لبه گود ریخته شود. همچنین این مصالح نباید در پیاده روها و معابر عمومی به نحوی انباشته شود که مانع عبور و مرور گردد.
* دیوارههای محل گودبرداری و حفاری در موارد ذیل باید دقیقاً مورد بررسی و بازدید قرار گرفته، در نقاطی که خطر ریزش بوجود آمده است، وسایل ایمنی نصب و یا نسبت به تقویت آن ها اقدام گردد.
الف – بعد از یک وقفه ۲۴ ساعته یا بیشتر در کار.
ب – بعد از هرگونه عملیات انفجاری.
ج – بعد از ریزشهای ناگهانی.
د – بعد از صدمات اساسی به مهارها.
هـ – بعد از یخبندانهای شدید.
و – بعد از بارانهای شدید.
* در محلهایی که احتمال سقوط اشیا به محل گودبرداری و حفاری وجود دارد، باید موانع حفاظتی برای جلوگیری از وارد شدن آسیب به کارگران پیشبینی گردد. همچنین برای پیشگیری از سقوط کارگران و افراد عابر به داخل محل گودبرداری و حفاری، باید اقدامات احتیاطی از قبیل محصور کردن محوطه گودبرداری، نصب نردهها، موانع، وسایل کنترل مسیر، علایم هشدار دهنده و … انجام شود.
* شبها در کلیه معابر و پیادهروهای اطراف محوطه گودبرداری و حفاری باید روشنایی کافی تأمین شود همچنین علایم هشدار دهنده شبانه از قبیل چراغهای احتیاط، تابلوهای شبرنگ و … در اطراف منطقه محصور شده نصب گردد، به طوری که کلیه عابران و رانندگان وسایل نقلیه از فاصله کافی و به موقع متوجه خطر گردند.
* قبل از قراردادن ماشین آلات و وسایل مکانیکی از قبیل جرثقیل، بیل مکانیکی، کامیون و غیره و یا انباشتن خاکهای حاصل از گودبرداری و حفاری و مصالح ساختمانی در نزدیکی لبههای گود، باید شمع، سپر و مهارهای لازم جهت افزایش مقاومت در مقابل بارهای اضافی در دیواره گود نصب گردد.
* در صورتی که از وسایل بالابر برای حمل خاک و مواد حاصل از گودبرداری و حفاری استفاده شود، باید پایههای این وسایل به طور محکم و مطمئن نصب گردیده و خاک و مواد مذکور نیز باید با محفظههای ایمن و مطمئن بالا آورده شود.
* هرگاه دیواری جهت حفاظت یکی از دیوارههای گودبرداری مورد استفاده قرار گیرد باید به وسیله مهارهای لازم پایداری آن تأمین شود.
* درصورتی که ازموتورهای احتراق داخلی درداخل گود استفاده شود، باید با اتخاذ تدابیر فنی، گازهای حاصله از کار موتور به طور مؤثر از منطقه کار کارگران تخلیه گردد.
* چنانچه وضعیت گود یا شیار به نحوی است که روشنایی کافی با نور طبیعی تأمین نمیشود، باید جهت جلوگیری از حوادث ناشی از فقدان روشنایی، از منابع نور مصنوعی استفاده شود.
* درصورتی که احتمال نشت و تجمع گازهای سمی و خطرناک در داخل کانال وجود داشته باشد، باید با اتخاذ تدابیر فنی و نصب وسایل تهویه، هوای منطقه تنفسی کارگران به طور مؤثر تهویه گردد. همچنین در صورت تجمع آب در کانال باید نسبت به تخلیه آن اقدام شود.
* درمواردی که حفاری در زیر پیاده روها ضروری باشد، باید جهت پیشگیری از خطر ریزش، اقدامات احتیاطی از قبیل نصب مهارهای مناسب با استقامت کافی انجام و با نصب موانع، نردهها و علایم هشداردهنده، منطقه خطر به طور کلی محصور و از عبور و مرور افراد جلوگیری به عمل آید.
* در گودها و شیارهایی که عمق آنها از یک متر بیشتر باشد، نباید کارگران را به تنهایی به کار گمارد.
* درحفاری با بیل و کلنگ بایدکارگران بهفاصله کافی ازیکدیگر بهکارگمارده شوند.
*در شیارهای عمیق و طولانی که عمق آن ها بیش از یک متر باشد، باید به ازاء حداکثر هر سی متر طول، یک نردبان کار گذارده شود. لبه بالایی نردبان باید تا حدود یک متر بالاتر از لبه شیار ادامه داشته باشد.
* برای رفت و آمد کارگران به محل گودبرداری باید راههای ورودی و خروجی مناسب و ایمن در نظر گرفته شود. در محل گودهایی که عمق آن بیش از ۶ متر باشد، باید برای هر شش متر یک سکو یا پاگرد برای نردبانها، پلهها و راههای شیب دار پیشبینی گردد. این سکوها یا پاگردها و همچنین راههای شیب دار و پلکانها باید به وسیله نردههای مناسب محافظت شوند.
*عرض معابر و راههای شیب دار ویژه وسایل نقلیه نباید کمتر از چهارمتر باشد و در طرفین آن باید موانع محکم و مناسبی نصب گردد. در صورتی که این حفاظ از چوب ساخته شود. قطر آن نباید از بیست سانتی متر کمتر باشد.
* در محل گودبرداری باید یک نفر نگهبان مسئول نظارت بر ورود و خروج کامیونها و ماشینآلات سنگین باشد و نیز برای آگاهی کارگران و سایر افراد، علایم هشداردهنده در معبر ورود و خروج کامیونها و ماشین آلات مذکور نصب گردد.
* راههای شیب دار و معابری که در زمینهای سخت (بدون استفاده از تختههای چوبی) ساخته میشود، باید بدون پستی و بلندی و ناهمواری باشد.
* افرادی که در عملیات گودبرداری و حفاری بکار گرفته میشوند، باید دارای تجربه کافی بوده، همچنین افراد ذیصلاح بر کار آنان نظارت نمایند.
منبع مطالب:
https://www.msc.ir