پایگاه تحلیلی و خبری دانستنی نیوز
به گزارش خبر فوری، از همان روزهای نخستینِ بعد از پایان جنگ داخلی سوریه مشخص بود که بهبود اقتصادی و سیاسی این کشور کار راحتی نیست و احتیاج به کار فراوان و نیز صبر بسیار دارد.
بشار اسد حتی بعد از تثبیت قدرتش، مخالفانی داشت. بخشی از مناطق شمالی سوریه در دست کردها و بخشی دیگر در دست مخالفان متحد با ترکیه و اعضاء جدا شده از دولت اسد بود. همزمان، میزان خرابی های حاصل از جنگ داخلی به حدی زیاد بود که احیاء سوریه را در کوتاه مدت ناممکن می کرد.
در نتیجه، تحلیلگران منتظر فوران مجدد خشم مخالفان بودند. بحران های اقتصادی در چند سال اخیر چنان زیاد شد که بالاخره این خشم در منطقۀ سویدا فوران کرد.
معترضان این منطقه بیشتر از دروزی ها هستند. دروزی ها از بزرگترین اقلیت های دینی سوریه هستند که در جنگ داخلی ۲۰۱۱ شرکت نکردند اما دست دوستی نیز با بشار اسد ندادند. به همین علت، آغاز اعتراضات در این منطقه می تواند خطرناک و نگران کننده باشد (اینجا ببینید).
بحران اقتصادی؛ پاشنه آشیلی که بالاخره خود را نشان داد
همانطور که بیان شد، علت اصلی اعتراضات اخیر سوریه بحران اقتصادی است. تحریم دولت سوریه، خسارت های ناشی از جنگ و عدم تدبیر درست باعث شد تورم کم سابقه ای در سوریه ایجاد شود. بنا به گزارش ها، ارزش پوند سوریه در ماه جولای سال جاری میلادی، از هر ۶۵۳۲ پوند به ازای یک دلار آمریکا، به ۸۵۴۲ پوند به ازای هر دلار آمریکا سقوط کرد و.اکنون این رقم به بیش از ۱۳ هزار پوند کاهش یافته است.
شرایط بد اقتصادی در زمینۀ انرژی نیز خود را نشان داده است. سوریه با قطعی برق بی سابقه ای مواجه شده و همزمان، سوخت نیز کمیاب شده است. این اتفاقات باعث شدند مخالفان خشمگین و کلافه از گرمای تابستان به خیابان ریخته و شروع به اعتراض کنند.
راه نجات اسد چیست؟
بشار اسد دو راه برای حل بحران فعلی دارد. او یا باید دست به خشونت زده و مخالفان را سرکوب کند که در این صورت، فجایع سال ۲۰۱۱ تکرار می‌شود و یا باید به سرعت سرمایۀ خارجی جذب کند.
دولت اسد مورد قبول آمریکا و اروپا نیست و به همین دلیل، جذب سرمایۀ غرب به سوریه امری ناممکن است. از طرف دیگر، روسیه، مهم ترین شریک سیاسی و نظامی بشار اسد، نیز درگیر جنگ با اوکراین است و نمی تواند دمشق را از این وضعیت نجات دهد. تنها گزینۀ ممکن برای بشار اسد، چین است.
چین به دنبال سرمایه گذاری وسیع در کشورهای منطقه است. از سوی دیگر، پکن بر خلاف مسکو و واشنگتن مسائل سیاسی را با مسائل اقتصادی ترکیب نمی کند و به همین دلیل، می تواند به راحتی از دمشق حمایت اقتصادی کند.
با این حال، جذب سریع سرمایۀ خارجی نیز نمی تواند حلال مشکلات عدیدۀ سوریه باشد. اسد باید هر چه سریعتر به فکر پر کردن شکاف های عمیق سیاسی و اجتماعی و بهبود زخم های گذشته باشد. اجرای طرح آشتی ملی سخت است اما اسد باید هر چه سریعتر آن را به اجرا گذاشته و در پی تحقق آن باشد.
فرار زندانیان داعش؛ خبری که باید نگران آن بود
طبق گزارش های منتشر شده، تعدادی تروریست داعشی از زندان «الصناعه» در شهر الحسکه فرار کرده و شبه نظامیان کُرد که کنترل این زندان را در دست دارند، وضعیت فوق‌العاده اعلام کرده‌اند.
در پی انتشار خبرهای ضد و نقیض درباره فرار زندانیان داعشی زندان الثانویه الصناعیه در منطقه «غویران» در جنوب الحسکه، شبه نظامیان تحت حمایت آمریکا در اطراف زندان مستقر شده و مسیرهای منتهی به زندان را مسدود کردند.
فرار زندانیان داعشی از زندان های سوریه می تواند خبر بدی باشد. پیش از این نیز از خطر داعشی های محصور در عراق و سوریه گفته شد. بسیاری از این زندانیان زنانی هستند که سمپات داعش بوده و به محض فرار می توانند مانند یک بمب ساعتی عمل کنند (اینجا بخوانید).
در حال حاضر، داعش در شرق (افغانستان) و غرب (آفریقا) فعالیت می کند و آمادۀ بازگشت به سوریه است. نباید فراموش کرد که ورود رسمی داعش به جنگ داخلی سال ۲۰۱۱ باعث افزایش فزایندۀ کشتار و خرابی ها شد و مسیر تنش ها را به کلی تغییر داد.
جنگ داخلی سال ۲۰۱۱ تکرار می شود؟
بسیاری معتقدند حتی در صورت سرکوب مخالفان و افزایش شدت اعتراضات، بعید است که جنگ سال ۲۰۱۱ تکرار شود.
در حال حاضر، متحدان بیرونی و خارجی، عزم و میل گذشته را به حمایت از گروه های درگیر داخلی ندارند. بشار اسد نیز تلاش کرده که رابطه اش را با کشورهای عربی منطقه و به خصوص عربستان بهبود بخشد. همچنین، کردها در شمال به استقلال نسبی رسیده و با توجه به قدرت نظامی شان می توانند گروه های سلفی تندرو مانند داعش را کنترل کنند.
با این حال، خیال بشار اسد نباید زیاد هم راحت باشد. وضعیت امنیتی سوریه هنوز عادی نیست. بسیاری از گروه ها مانند آتش زیر خاکستر، منتظر لغزش دولت هستند. دول خارجی مخالف اسد هنوز هم از او کینه داشته و منتظر فرصت هستند و مهم تر از همه، کردها در شمال و مخالفان نزدیک به ترکیه در شمال غرب، مسلح بوده و مناطقی را در دست دارند و در صورت بروز جنگ با دولت، می توانند خطرناک تر از سال ۲۰۱۱ باشند.
همچنین، روسیه درگیر جنگ است و شاید نتواند مجددا در سوریه فعالیت کند. همۀ این نشانه ها می توانند زنگ خطر را برای بشار اسد و دولتش در دمشق به صدا درآورند. اسد باید هرچه سریعتر خیزش اخیر را به یک جنبش کوتاه مدت صرفا اعتراضی تبدیل کند. در صورت گسترده شدن این اعتراضات (همانطور که در اعتراضات درعا در سال ۲۰۱۱ رخ داد) ممکن است شعله های آتش از هر سو سربرآورد.
