در نگاه اول، این تصویر، همان الگوی رویارویی کلیشهای بر سر حجاب را در اذهان زنده میکند. تصویری که سال پیش با دعوای اتوبوسی دو خانم آغاز شد و سپس با التماسهای یک مادر به ون گشت ارشاد و فریاد “دخترم مریضه” ادامه یافت و سپس به درگیریهای خیابانی و بعد از آن غائله سطل ماست و بگومگوهای مداوم مجازی انجامید.
اما با دقت در ویدئوی منتشر شده این اما و اگر مطرح میشود که شاید این پیشزمینه ذهنی چندان دقیق نبوده و ناشی از شکافی است که به تدریج در جامعه ایجاد شده و برخی به طور مداوم برای تعمیق آن تلاش میکنند.
یکبار دیگر و اینبار بدون پیشفرض، ویدئو را ببینید. آیا آن مرد روحانی واقعا قصد عکس گرفتن از آن زن را داشت؟ آیا در تنش بعدی، با او بدرفتاری کرد؟ آیا آن زن به عمد قصد بیتوجهی به حجاب را داشت یا اتفاقا سعی میکرد در کُنجی، به کودک بیمارش رسیدگی کند؟
چه شد که آن زن احساس کرد مرد روحانی بهدنبال عکس گرفتن از اوست و چه شد که مرد روحانی احساس کرد آن زن منکری انجام داده است؟ چه شد که این ویدئو از شبکه ایران اینترنشنال با آن سابقه طولانی ایجاد تنش داخلی سردرآورد و چهکسانی در شبکههای اجتماعی سوار بر موج بوجود آمده، سعی کردند سطح تنش را به نام دفاع از حق زن یا پاسداشت امر به معروف مرد روحانی، بالا ببرند؟
بهنظر میرسد الگوی تنشآفرینی اجتماعی دوباره در حال تکرار است. ابتدا رسانههای خاص پیشفرض سازی میکنند. جامعه مذهبی را نسبت به بخشی از جامعه بدبین کرده و بخشی دیگر را علیه روحانیت تحریک میکنند. سپس ثمره این بدبینی را در قالب تولید محتوا برجستهسازی میکنند و با این کار پیشفرض های قبلی تثبیت و تشدید میشود.
برنده این بازی آنها هستند که از شکاف اجتماعی، از درگیری مردم با مردم و بی ثباتی سود میبرند. همانها که سال پیش تمام تلاششان شعلهور نگه داشتن اعتراضات خیابانی مردم بود و آشفتگی کشور و چه ماهیها که از این آب گل آلود صید شد.
چه مرد روحانی، چه زن بیحجاب، چه فعال فضای مجازی، چه رسانه و چه نهادهای مسئول، هرکسی که در آتش این بدبینی و شکاف بدمد، در خطاست. کشور نیاز به ترمیم بدبینیها و زیست مسالمتآمیز دارد. دود این اختلافات تنها به چشم مردمی میرود که نمیخواهند در یک درمانگاه، دعوا و تنش، درد بیمارانشان را تشدید کند.
باید مراقب باشیم که چهکسانی میخواهند ما را عصبانی کنند. همانها که با سیاه و سفید کردن جامعه، میخواهند حواسمان را از اولویتهای جامعه پرت کنند. مساله امروز ما چنین دعواهایی نیست، هرکجای این دعوا که بایستیم جای غلطی است؛ دقت کنیم گمراهمان نکنند.