پایگاه تحلیلی و خبری دانستنی نیوز
حسین نیازبخش- هنوز مردم در شوک شکست سنگین تیم ملی والیبال از تیم ملی اوکراین هستند. هیچ کس گمان نمی کرد چنین بلایی بر سر تیم ملی والیبال بیاید. وضعیت والیبال را فقط یک کلمه می تواند وصف کند: فاجعه! پس از کسب نتایج بسیار ضعیف در رقابت های لیگ جهانی، شکست سنگین به ژاپن و از دست دادن قهرمانی آسیا در ارومیه و شکست ۳ بر یک از آلمان در نخستین بازی از سری مسابقات مقدماتی المپیک ۲۰۲۴ حالا شکست سنگین از اوکراین جنگ زده آخرین ضربه را بر پیکر نیمه جان والیبال ایران وارد کرد.
والیبال یکی از پرافتخارترین ورزش های تیمی ایران است. موفقیت های نسل طلایی والیبال با ولاسکو و کواچ باعث جلب توجه مردم به این ورزش شد. حالا شاهد بسته شدن تور در کوچه ها هستیم. نوجوانان محلات به جای فوتبال ترجیح می دهند والیبال بازی کنند. این اقبال عمومی ناشی از موفقیت های نسل طلایی والیبال و کسب رتبۀ چهارم در لیگ جهانی و رتبۀ ششم در مسابقات جام جهانی والیبال است.
با این حال، قطار نسل طلایی والیبال ایران به ایستگاه پایانی خود رسیده است. نخستین نشانۀ افول این تیم بازی های المپیک ۲۰۲۰ توکیو بود که تیم ملی ایران با هدایت ولادمیر آلکنو، یکی از بزرگترین مربیان والیبال از گروهش حذف شد و وداعی زودهنگام با توکیو داشت. بعد از این مسابقات، سعید معروف، نابغۀ والیبال از تیم ملی خداحافظی کرد و بعد از او نیز آرام آرام سایر بازیکنان مهم همچون امیر غفور کنار رفتند.
تیم ملی ایران خیلی زود با نسلی جدید و یک مربی ایرانی بازگشت. نسل جدید ایران که سابقۀ قهرمانی در ردۀ جوانان را داشت، بسیاری را امیدوار به کسب عنوان های جهانی کرد. مربی جدید تیم ملی هم بهروز عطایی بود که خود، پیش از این، هدایت تیم ملی جوانان را بر عهده داشت. نخستین رقابت جدی تیم ملی ایران در مسابقات لیگ جهانی ۲۰۲۲ بود. در آن مسابقات ایران توانست با درخشش پدیده ای به نام امین اسماعیل نژاد به مقام هفتمی این رقابت ها برسد اما این درخشش خیلی زود به خاموشی گرایید. ایران در مسابقات لیگ جهانی سال بعد عملکردی ناامید کننده داشت و این عملکرد بد تا زمان حاضر، یعنی رقابت های مقدماتی المپیک هم ادامه دارد.
ورزش ایران وارد سراشیبی/ از عملکرد بد تکواندو و بوکس در هانگژو تا فاجعۀ فوتبال
البته نباید فراموش کرد که حال کلی ورزش ایران این روزها خوب نیست و اختصاص به والیبال ندارد. کاروان ایران در هانگژو تا کنون نتوانسته نتایج خوبی بگیرد و اگرچه هنوز مسابقات کشتی و کاراته و وزنه برداری که معمولا مدال های زیادی برای ایران می آورند، مانده اما بر اساس تحلیل ها، حتی اگر ایران بتواند در این رشته ها نتیجۀ خوبی بگیرد، باز بعید است بتواند رتبۀ خوب خود در سه دورۀ اخیر بازی های آسیایی را تکرار کند و چهارم تا ششم شود.
در المپیک آسیایی مشخص شد که وضعیت ایران در برخی رشته ها به شدت وخیم است و تیم ملی در برخی ورزش ها افت شدیدی داشته است. شمشیربازی که زمانی امید ایران برای کسب مدال المپیک بود، ناامید کننده ظاهر شد. بوکسورها نتایج ضعیفی گرفتند و دوومیدانی و تکواندو و تیراندازی هم نتوانستند رضایت بخش عمل کنند. وضعیت فوتبال هم که از همه بدتر بود. تیم ملی امید در طول کمتر از یک ماه دو فرصت حیاتی را به بدترین شکل ممکن از دست داد. تیم رضا عنایتی هم وداعی زود از مسابقات مقدماتی المپیک ۲۰۲۴ پاریس داشت و هم به شکلی عجیب و ناباورانه از هنگ کنگ شکست خورد و در دور یک چهارم نهایی با مسابقات آسیایی هانگژو خداحافظی کرد.
به جز تیم ملی فوتبال، هندبال هم نتوانست نتیجۀ خوبی کسب کند و بعد از شکست از کره جنوبی، از مسابقات هانگژو حذف شد. بسکتبال هم اگرچه هنوز شانس زیادی برای حضور در فینال بازی ها دارد اما مشخص نیست بتواند از پس چین، مهم ترین رقیبش در آسیا برآید. نباید فراموش کرد که شاگردان هاکان دمیر در مسابقات جهانی بسکتبال نتایج بسیار بدی گرفتند و تمام بازی های خود را به رقبا باختند. در میان شکست های تیم ملی بسکتبال شکست از تیم ملی ساحل عاج و لبنان بیش از همه ناراحت کننده بود و نشان داد تیم ملی بسکتبال نیز وارد دوران افول خود شده است.
اگرچه در حال حاضر امید بسیاری از ورزش دوستان به کشتی است اما نباید فراموش کرد که سطح کشتی ایران بالاتر از کشورهای آسیایی است و تیم ملی ایران حدود یک ماه قبل نتوانست نتایج خوبی در مسابقات جهانی صربستان کسب کند. تیم ملی آزاد و فرنگی فقط یک طلا به دست آوردند و نتوانستند به قهرمانی برسند که این امر باعث انتقاداتی به عملکرد فدراسیون و کادر فنی شد.
این ها همه نشان می دهند که وضعیت عمومی ورزش قهرمانی ایران خوب نیست و کشور ما بعد از چند سال موفقیت حالا در سراشیبی افول قرار گرفته است.
علت افول ورزش ایران چیست؟
اما علت افول ورزش ایران چیست؟ عدم اختصاص بودجه، دخالت دولت در عملکرد فدراسیون ها، عدم نظارت دقیق بر هیات های استانی و فدراسیون ها، بی توجهی کمیته ملی المپیک و وزارت ورزش به ورزش های قهرمانی، تغییرات پیاپی در وزارت ورزش و استعفای وزیر و اداره شدن چندماهۀ این وزارت خانه به دست سرپرست، عدم تمرکز فدراسیون ها بر ورزش پایه و شکل دادن به تیم های نوجوانان و جوانان، عدم ارتباط وزارت ورزش با آموزش و پرورش جهت پیدا کردن استعدادها، عدم ارسال تیم های ملی به اردوهای خارجی و انجام بازی های تدارکاتی، عدم برنامه ریزی بلندمدت و ترسیم چشم انداز توسط وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک و حتی فدراسیون ها و … همه و همه از جمله علل اصلی افول و افت ورزش ایران هستند.
البته هنوز بازی های هانگژو تمام نشده و برای قضاوت در مورد عملکرد کلی ورزش ایران در سال ۲۰۲۳ و ۲۰۲۲ باید منتظر خاموش شدن مشعل المپیک و نتیجۀ نهایی کاروان ایران باشیم اما شکی نیست که حال عمومی ورزش ایران خوب نیست و حتی اگر ایران بتواند رتبۀ پنجم و ششم خود در سال های گذشته را تکرار کند باز می توان گفت مشکلات ساختاری زیادی در خود دارد.
