پایگاه تحلیلی و خبری دانستنی نیوز
#منطقه_مراکان #دانستنی #بیشتر_بدانیم
محدوده جغرافیایی منطقه حفاظت شده مراکان
منطقه حفاظت شده مراکان در جنوب سواحل رودخانه ارس و در شهرستان خوی قرار دارد .
مرز شمالی این منطقه رودخانه مرزی ارس و جمهوری آذربایجان است.
این منطقه از شمال به رودخانه ارس ، از جنوب به دشت فرسایشی رودخانه قطور چای ، از غرب به دشت های کشاورزی قره ضیاالدین و از شرق به جاده اصلی که از جلفا منشعب شده و به سمت جنوب ادامه می‌یابد در امتداد خط لوله گاز محدود می‌شود . سد ارس در بخش شمال غربی منطقه واقع شده است .
حداقل ارتفاع منطقه ۷۲۰ متر در بخش شرقی منطقه و حداکثر ارتفاع منطقه ۲۱۰۰ متر در ارتفاعات کلیسای سنت استپانوس قرار دارد . به طور کلی دور تا دور منطقه حالت دشت و تپه ماهور بوده و ارتفاعات منطقه در بخش میانی آن قرار دارد.
در تاریخ ۲۰/۷/۱۳۴۴ مراکان و یکانات به عنوان منطقه حفاظت شده تصویب گردید و پس از آگهی تحت حفاظت قرار گرفت .
تا قبل از سال ۱۳۴۶ به علت چرای بی رویه احشام ، قطع اشجار ، شکار غیر قانونی و تبدیل علفزارها به زمین‌های کشاورزی ، تخریب اراضی مختلف منطقه به شدت رو به فزونی گشت ولی در سال ۱۳۴۶ پس از برخورداری از عنوان حفاظت شده و سعی و کوشش شکاربانان پوشش گیاهی منطقه احیا گردید. منطقه حفاظت شده مراکان خوی به عنوان مهم ترین و زیباترین منطقه اکوتوریسم با ۱۰۳هزار و ۹۸۳ هکتار مساحت از قدیمی‌ترین مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیط زیست است.
این منطقه بر اساس مصوبه شماره ۲۲۰ شورایعالی حفاظت محیط زیست در تاریخ۲۵/۷/۱۳۸۰ به مساحت۱۱۴۳۵ هکتار تحت حفاظت قرار گرفت .
حیات وحش مراکان
در منطقه حفاظت شده مراکان ۲۸ گونه از ۱۲ خانواده در ۵ راسته پستاندار شناسایی شده است که شاخص‌ترین آنها عبارتند از : قوچ و میش ارمنی ، کل و بز ، پلنگ ، سیاه گوش ، هامستر خاکستری.
تاکنون در این منطقه ۱۲۸ گونه پرنده متعلق به ۳۴ خانواده مورد شناسایی قرار گرفته است که از عمده‌ترین آنها می‌توان هما ، عقاب طلایی ، بالابان ، کبک دری ، کبک چیل ، کرکس مصری ، دال می‌باشند .
تاکنون ۳۴ گونه از خزندگان و ماهیان منطقه مورد شناسایی قرار گرفته است که از مهم ترین آن ها می‌توان به افعی البرزی ، لاک پشت مهمیزدار غربی ، ماهی اسبله و … اشاره کرد
خرس قهوه ای ، سنجاب ایرانی ، گراز ، گرگ ، خرگوش ، لک لک سفید ، کشیم بزرگ ، شاه بوف ، قرقی ، گونه هایی از اردک ها ، گونه‌های مختلفی از مارمولک ها از شاخص ترین گونه‌های جانوری منطقه هستند.
پوشش گیاهی مراکان
سیمای کلی منطقه جنگلی – کوهستانی است که رودخانه زاب از وسط آن می‌گذرد . حداقل ارتفاع منطقه در بستر رودخانه زاب ۱۳۰۰ متر و حداکثر ارتفاع منطقه ۱۸۵۲ متر در قله کوه حاج متک می‌باشد .
علاوه بر اجتماع درختان بلوط که ۷۰ درصد پوشش جنگلی منطقه را تشکیل می‌دهد ، اجتماعات کوچکی از ولیک ، زالزالک ، بنه ، کیکم ، گردو ، بادام وحشی و بعضاً سماق در منطقه قابل مشاهده است . همچنین تک درختان سیب ، گلابی ، گوجه وحشی و نسترن نیز در منطقه به چشم می‌خورد .
منطقه حفاظت شده مراکان از لحاظ پوشش گیاهی دارای ۱۰ تیپ اصلی و مقداری اراضی زراعی ،جنگلی ،صخره ای و شهری می باشد. پوشش گیاهی منطقه از پراکندگی خاصی در نقاط مختلف آن برخوردار است بطوری که در بخش های گرم ،تپه ماهور ،در شیب‌های ملایم و غیر صخره ای ترکیبی از جوامع علفی و گراس‌های مختلف نظیر استیپا ،پوا ،مرغ ،جودوسر و آگروپیرون معمولاً همراه با رویش گونه‌های درمنه تشکیل شده است در سایر مناطق به ویژه در نقاط مرتفع ،انواع گونه‌های خشک ،خاردار و پشته ای نظیر گون‌ها ،چوبک و کلاه میر حسن با گونه‌های علفی همراه می‌شوند .در پاره ای از نقاط آن فقط گونه درمنه با گونه‌های علفی همراه دارد.در کوهپایه‌ها و دره های نقاط مختلف منطقه ،مخصوصاً در ارتفاعات شمالی و مرکزی درختچه هایی نظیر شیر خشت ،رامنوس ،نارون ،گلابی وحشی ،کاهی بنه و نسترن وحشی به چشم می‌خورد .جوامع گز در کناره‌های رودخانه ارس و گونه قیچ غالباً در غرب دره شام از گویسال تا آق بلاغ بطور پراکنده دیده می‌شود.
در اکثر دره‌های پرآب ، اجتماعات بزرگ گردو شکوه خاصی به منطقه بخشیده است . همچنین در کنار و حاشیه رودخانه‌ها اجتماعات بید و زبان گنجشک و تبریزی نیز یافت می‌شوند .
منبع: سیری در ایران
